ผลงานวิชาการ

งานศึกษาครั้งนี้ เป็นการทำงานร่วมกันระหว่างกลุ่มจับตาปัญหาที่ดิน และมูลนิธิพัฒนาภาคเหนือ โดยการสนับสนุนจากมูลนิธิไฮน์ริคเบิลล์ (Heinrich BOLL Foundation – HBF ) และ อเมริกาจิววิชเวิลด์เซอร์วิช (American Jewish World Service – AJWS) ทำการศึกษารวบรวมข้อมูลแนวคิด พัฒนาการของเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษของประเทศไทยกับการพัฒนาอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง และการดำเนินนโยบายเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษของประเทศไทยปัจจุบัน ตลอดจนการรวบรวมข้อมูลสภาพเศรษฐกิจ ทรัพยากรธรรมชาติ การใช้ประโยชน์และการถือครองที่ดิน และการสำรวจปัญหาและผลกระทบจากนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษ

ในการศึกษาสำรวจสถานภาพความรู้ เรื่อง “การกีดกันการเข้าถึงที่ดินจากนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษ ในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง: การศึกษาเปรียบเทียบระหว่างไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน” มุ่งเน้นศึกษาจากกรณีศึกษาเปรียบเทียบเขตเศรษฐกิจพิเศษระหว่างประเทศไทยกับ 3 ประเทศที่มีชายแดนติดกับไทย ผลของการศึกษาพบว่า การสร้างเขตเศรษฐกิจพิเศษในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง เกิดขึ้นภายใต้มโนทัศน์การพัฒนาเศรษฐกิจเสรีนิยมใหม่ ที่ต้องการเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจไปสู่อุตสาหกรรม (industrialization) และการเป็นจุดศูนย์กลาง (hubs)

ภายใต้นโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษในประเทศไทย ผลกระทบที่เห็นได้ชัดเจนประการหนึ่ง คือ การพรากสิทธิในการใช้ประโยชน์ที่ดินของชาวบ้านเพื่อสะสมทุน (accumulation by dispossession) ของนายทุน/นักลงทุน ซึ่งกระบวนการดังกล่าวถือเป็นส่วนหนึ่งของการก่อตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษในไทย อันมีตัวละครมากมายที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นผู้กำหนดนโยบาย องค์กรพัฒนาเอกชน ชาวเกษตรรายย่อยและชาวบ้านผู้ถูกพรากสิทธิในที่ดิน รายงานการวิจัยเรื่องนี้ทำการศึกษาเขตเศรษฐกิจพิเศษใน 3 พื้นที่